هیستومورفولوژی و رشد ونمو پوست در ماهی هامور معمولی

چکیده برای انجام این تحقیق از هفته اول تا چهارم پس از هچ تعداد 15 قطعه لارو ماهی هامور معمولی (epinephelus coioides) حاصل از تکثیر مصنوعی در ایستگاه تحقیقات ماهیان دریایی بندر امام خمینی (ره) نمونه برداری شد. بعد از ثبوت نمونه ها براساس روش های متداول بافتی پاساژ و به روش هماتوکسیلین - ائوزین و اسید پریودیک شیف رنگ آمیزی شدند. نتایج میکروسکوپیک نشان از وجود سلول های اپیدرمی یک تا سه لایه حاوی سلول های موکوسی و لایه ی نازک درمی با بافت مزانشیم تمایز نیافته در پوست لاروهای یک هفته ای بود. همچنین افزایش ضخامت لایه اپیدرم، تعداد و اندازه ی سلول های موکوسی در لاروهای دو، سه و چهار هفته ای مشهود بود. همچنین پوست قسمت های مختلف بدن ماهی هامور معمولی بالغ از هر دو جنس شامل سر ، لب بالا و پایین ، تنه بالا و پایین و ساقه دمی مورد مطالعه قرار گرفت و مشاهده شد که ضخامت پوست در ناحیه سر از دیگر نقاط پوست بیشتر بوده است. بافت سنگفرشی مطبق شاخی نشده اپیدرم، در بالای سلول های قاعده ای و بین سلول های پوششی اپیدرمی ،سلول های بزرگ ،کروی شکل و یا متسع شده ای وجود داشتند که در چند ردیف قرار گرفته و با توجه به رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین ،سیتوپلاسمی کاملا روشن و در رنگ آمیزی اختصاصی سیتوپلاسمی به رنگ روشن تا ارغوانی که به عنوان سلول های اصلی ترشح کننده موکوس و بنام سلول های جامی شکل مشخص گردیدند. تعداد و پراکندگی این سلول ها در ناحیه سر به طور قابل توجهی نسبت به دیگر نواحی بیشتر بود. همچنین در لایه های میانی و عمقی تر اپیدرم اکثر نواحی سلول های مشاهده شد که در یک یا چند ردیف در بین سلول های پوششی اپیدرم قرار گرفته بودند که بر خلاف سلول های موکوسی به رنگ آمیزی اختصاصی واکنش منفی نشان دادند. این سلول ها بنام سلول ها ی هشدار دهنده که دارای هسته ای بزرگ و هسته یوکروماتین بودند. همچنین ساختارهایی بنام جوانه چشایی نیز در قسمت پوست لب و سر در لارو ماهی ها و بویژه در بالغین مشاهده گردید. نتایج هیستومتریک نشان از اختلاف در ضخامت و تعداد سلول های موکوسی در پوست نواحی مختلف بدن بوده اما در نواحی لب بالا و پایین، بالایی تنه و ساقه دمی این اختلاف معنی دار نبوده است. واژگان کلیدی: هامور معمولی، پوست، رشد و نمو، بافت شناسی، سلول های موکوسی